İnternet Kullanımı

4.1 İnternet Nedir?

Dünya çapında bir çok bilgisayarı birbirine bağlayan iletişim ağına verilen addır. Internet 1969 yılında ABD’de ortaya çıkmış ve Nisan 1993 yılında Türkiye’de de uygulanmaya başlanmıştır.

4.2 İnternet’in Çalışma Sistemi

Telefon numarasına benzer Internet Protokolu (IP) numarası vardır. Ancak IP numarası sistemi bir Alan Adı Sistemi’ne (DNS) yönlendirilir.

Örneğin: www.brain.com.tr adresini yazdığımızda aslında bu adresin 123.23.43.121 numarası ile belirtilen IP numarasına bağlanılır.

4.3 Alan Adları Sistemi(Domain)

Internet üzerindeki alan adlarında belirli bir gruplandırmaya gidilmiştir. Bunlar alan adından sonra nokta konularak üç karakter uzunluğunda ifadelerdir. Başlıca alan adı uzantıları şunlardır:

.com (Commercial-Ticari )

.net (Network Resources-Ağ kaynakları)

.gov (Government-Devlet)

.edu (Education-Eğitim)

.org (Organisation-Organizasyon)

Ülkeleri belirten bu uzantılara nokta konularak ifade edilen genellikle iki karakterlik bilgi mevcuttur.

Örnek: www.brain.com.tr alan adında “tr” Türkiye’yi temsil etmektedir. “tr” uzantısını kullanma hakkı ODTÜ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) tarafından satılmaktadır.

4.4 İnternete Bağlanmak

Internet’e bağlanmak için telefon hattına ve modeme ihtiyacımız vardır. Modem aracılığı ile İnternet servis sağlayıcıları (e-kolay.net, Türk.net, superonline.com, tr.net vs.) üzerinden internete bağlanırız. Aşağıdaki bağlantı ekranında servis sağlayıcı tarafından verilen kullanıcı adı, şifre ve telefon numarası görülmektedir.

4.5 İnternet’te Gezinmek

Internet’te alan adları sisteminden oluşan sitelerde gezinmek için Internet gezgini programları kullanılır. Genellikle masaüstünde bulunan Internet gezginini (Internet Explorer) çalıştırdığınızda aşağıdaki görüntü ekrana gelir. Adres çubuğuna yazılan www.brain.com.tr ile bu adresin içerisindeki bilgileri görülür. Araç çubuğundaki menü ve sembollerin anlamı

4.6 İnternet Explorer’ın (Gezgin) Temel Öğeleri

Geri: Site üzerinde birkaç sayfa açılmışsa bir önceki sayfaya geçilmesini sağlar.

İleri: Site üzerinde geri tuşuna basılarak geri gidilmişse sonraki sayfalara gidilmesini sağlar.

Dur: Adres sahasına yazılan sitenin ekrana gelmesi sürerken, durdurulması sağlanır. Özellikle ekrana gelmesi uzun süre alan sitelerde siteye girilmesinden vazgeçilmesi durumunda kullanılır.

Yenile: Kısa zamanda içeriği değişen sitelerde işlem yaparken siteye geri dönüp tekrar girmek yerine bu tuşa basılarak sitenin görünüm bilgileri yenilenmiş olur. Örneğin: Son dakika haberleri içeren siteler.

Giriş: Giriş sayfasına dönmek için kullanılır.

Ara: Alan isminin araştırılması için kullanılır.

Geçmiş: Adres çubuğuna daha önce yazılan alan isimlerini görüntülemek için kullanılır.

Posta: Elektronik posta işlemlerini içerir.

Dosya: WordPad menüsündeki özelliklere benzer şekilde, sayfaları saklamaya, geri çağırmaya ve yazıcıdan döküm almaya yarar.

Düzen: Kopyalama, yapıştırma ve arama gibi işlemleri gerçekleştiren seçenekler içerir.

Görünüm: Ekran görünüm şekillerini değiştirmeye yarayan seçenekler içerir.

Sık Kullanılanlar: Internet üzerinde sık olarak kullanılan site isimlerini kayıt ederek, çağırıp kullanılmasını sağlayan seçeneği içerir.

Araçlar: İnternet ve e-posta ayarlarını içeren seçenekler içerir. Bu seçeneklerden en

önemlisi “İnternet seçenekleri” aşağıdaki şekilde bir görünüme sahiptir.

Internet kullanımının teknik bilgilerini içeren bu bölüm İnternet ayarlarını içerdiği için genelde teknik bilgisi iyi olan kişiler tarafından kullanılır. Ama kullanıcı olarak Aşağıdaki seçenekler değiştirilebilir.

Adres: Internet Explorer çalıştırıldığında ekrana gelecek alan adını belirtir.

Dosya Sil: Internetken sıkça dosya indirilen durumlarda disk alanında yer açabilmek için bu dosyaları silmeye yarar.

Geçmişi Sil: Geçmiş bilgilerin silinmesini sağlar.

4.7 İnternet’te Arama Yapmak

Internet üzerinde çok sayıda site olduğu için istenilen bilgiyi bulmak samanlıkta iğne aramaya benzer. Bunun için “arama motorları” denilen istenilen bir kelimeyi, cümleyi ve siteyi bulan programlar vardır. Bunların çok kullanılanları; www.yahoo.com, http://www.altavista.com/, www.google.com dur. Bunun yanı sıra www.e-kolay.net, www.superonline.com, http://www.arabul.com/ gibi Türkçe arama motorlarının olduğu siteler de mevcuttur.

Örnek : www.yahoo.com arama motorunda aranacak ifadeye “Türkiye Bilişim Derneği” yazılıp “Search (arama)” seçeneğine fare ile tıklandığında ifadenin geçtiği yerlerin listesi görüntülenecektir. Arama yapılacak bilgi birden fazla kelime içeriyorsa tırnak içine alınarak bilginin tamamı aranmış olur aksi taktirde bilgiyi oluşturan her kelime için arama yapılır. Diğer taraftan bilgilerin aranması için Aşağıdaki bağlaçlar detayda kullanılabilir.

• Ve (AND): Aranılan bilgi birden fazla kelimeden oluşuyorsa kullanılır. (Hürriyet Ve Gazete )

• Veya (OR): Aranılan kelimelerden yalnızca birinin aranması (Hürriyet Veya Gazete)

• Değil (NOT): Aranılan kelimelerden “Değil” ile başlayanın getirilmemesi (Hürriyet Değil Gazete )

4.8 İnternet’ten Dokuman İndirme

Internetken dokuman alma işlemine “Download” denir. Download yapacağımız bilgiler sitelerde “Download” ifadesi ile belirtilmektedir. yapacağımız “Download” ifadesi üzerinde iken fareyi tıklamaktır. Yukarıdaki şekil üzerinde TemelBlgEgitim.Doc dokumanı “Download Without Scan” seçeneği seçildikten sonra, gelen ekranda kayıt yapılacak ilgili klasör seçilir. Dünya ve Klasör ekranın bulunduğu şekilde bilgisayara bilgiler alınır. İşlem bittikten sonra ekrana “Download Completes” ibaresi gelir.

4.9 Nasıl Alışveriş Yaparım?

Internet’in hızla yaygınlaşmasının en önemli amacı alışveriş yapılmasıdır. Bunun için sanal alışveriş merkezleri kurulmaktadır. www.migros.com.tr, www.hepsiburada.com en iyi örneklerden iki tanesidir. Bu sitelerde birçok ürün karşılaştırılarak alınabilir.

4.11 E-Posta (e-mail) Nedir?

Bir bilgisayardan Diğer bir bilgisayara mektup gönderme işlemine Elektronik Posta (e-posta) denilmektedir. e-posta gönderme işlemleri fiziksel adreslere benzer bir şekilde bir adrese gönderilerek gerçekleşir. E-posta adresleri genellikle kullanıcıadı@alanadı (Örneğin isim@yahoo.com) şeklinde tanımlanır. E-posta gönderebilmek ve almak için e-posta adresine ihtiyacımız vardır.

4.12 E-Posta Adresi Nasıl Elde Edilebilir?

Bilgisayar ortamında elektronik postalama işlemi gerçekleştirmek için e-posta adresine ihtiyaç vardır. E-posta adresi internete bağlanmayı sağlayan servis sağlayıcılarından ücret karşılığı alınabildiği gibi, İnternet üzerinde ücretsiz ve sınırlı kapasitede e-posta adresi veren www.yahoo.com, www.hotmail.com, www.excite.com gibi siteler de mevcuttur. Yukarıdaki şekilde bazı sembollerin açıklaması şöyledir:

• Yeni (New): Yeni bir e-posta göndermek.

• Yanıtla (Reply): Gelen e-postayı yanıtlamak.

• Tümünü yanıtla (Reply All): Tüm e-postaları yanıtlamak.

• İlet (Forward): Gelen e-postayı başkalarına göndermek için.

• X (Sil-Delete): Gelen veya gönderilen e-postayı silmek için kullanılır.

4.13 E-Posta Gönderme

Bilgisayar aracılığı ile e-posta göndermek istediğimizde genellikle Aşağıdaki ekran gelir.

• Kime (To): e-postayı göndereceğimiz kişi veya kişilerin e-posta adreslerini yazacağımız bölüm. Bu bölüme alıcı posta adreslerini girersiniz.

• CC (Carbon Copy-Bilgi): Mesajın kopyasını göndereceğimiz kişi veya kişiler.

• BCC (Blind Carbon Copy) Gizli Mesaj Kopyası: Mesajı göndereceğimiz kişinin adresinin CC’deki kişiler tarafından görünmesini istemiyorsak kullanılır.

• Konu (Subject): Mesajın başlığını içeren ifadeyi yazılır.

• Ekli Dosya (Attach–File): Mesaj ile birlikte dosya göndereceğimiz zaman kullanılır.

• Gönder (Send): Mesajın gönderilmesini istediğimiz zaman basacağımız butondur.

4.14 E-Posta Alma

E-Posta adresinize gelen mesajların alınması. Bunun için e-posta adresini sağlayan alan isminden alınabilir. Yukarıdaki e-posta ekranında gelen kutusu görüntülenerek içeriklerine bakılabilir.

4.15 Önemli Site İsimleri

www.hurriyet.com.tr Hürriyet gazetesinin sitesi

www.milliyet.com.tr Milliyet gazetesinin sitesi

www.sabah.com.tr Sabah gazetesinin sitesi

www.yenibir.com Hürriyet İnsan kaynakları sitesi

www.brain.com.tr Brain Bilişim Akademisi

www.google.com Arama motoru

www.yahoo.com Arama motoru

www.e-kolay.net e-kolay servis sağlayıcı

www.superonline.com Superonline servis sağlayıcı

www.mahmure.com Kadınlar tarafından çok kullanılan site

www.deprem.gov.tr Afet İşleri Genel Müdürlüğü

www.bagkur.gov.tr Bağ-Kur Genel Müdürlüğü

www.basbakanlik.gov.tr T.C. Başbakanlık

www.denizcilik.gov.tr T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteş.

www.mfa.gov.tr T.C. Dışişleri Bakanlığı

www.dask.gov.tr Doğal Afet Sigortaları Kurumu

www.egm.gov.tr Emniyet Genel Müdürlüğü

www.gumruk.gov.tr T.C. Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı

www.iskur.gov.tr Türkiye İş Kurumu

www.kultur.gov.tr T.C. Kültür Bakanlığı

www.mta.gov.tr Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü

www.bahum.gov.tr Maliye Bakanlığı Hukuk Bilişim Sistemi

www.milliemlak.gov.tr Milli Emlak Genel Müdürlüğü

www.muhasebat.gov.tr Muhasebat Genel Müdürlüğü

www.meb.gov.tr Milli Eğitim Bakanlığı

www.ssk.gov.tr Sosyal Sigortalar Kurumu Başbakanlığı

www.tapu.gov.tr Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü

www.tarim.gov.tr Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı

www.tmo.gov.tr Toprak Mahsulleri Ofisi

www.tcmb.gov.tr Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası

www.trt.net.tr TRT Genel Müdürlüğü